Wystawa Présences arabes w Musée d'Art Moderne de Paris prezentuje swoje zdjęcia

Andy Warhol, Picasso, Klimt, Dali, Rothko... Dwudziesty wiek widział kilku wielkich artystów, znanych i uznanych za swoje prace, regularnie wystawiane w muzeach i instytucjach sztuki. Istnieje jednak wielu bardzo utalentowanych artystów, którzy nie są w pełni doceniani we Francji i Europie.

Musée d'Art Moderne jest szczególnie zainteresowane dwudziestowiecznymi artystami arabskimi, którzy są mało znani na europejskiej scenie artystycznej. Aby naprawić ten błąd, muzeum organizuje dużą wystawę od 5 kwietnia do 25 sierpnia 2024 roku. Zatytułowana Présences arabes - Art moderne et décolonisation - Paris 1908-1988, wystawa prezentuje dwudziestowiecznych artystów z Syrii, Maroka, Egiptu, Iraku, Algierii i Tunezji.

W sumie zaprezentowano ponad 200 prac, z których większość nigdy wcześniej nie była wystawiana we Francji. Obrazy, rzeźby, fotografie, archiwa dźwiękowe i audiowizualne składają się na tę długą podróż, ujawniając bogactwowspółczesnej sztuki arabskiej, ale także związki między arabskimi artystami a Paryżem, od 1908 roku do przełomu XXI wieku. Na wystawie prezentowanych jest prawie 130 artystów, którzy są rzadko reprezentowani, ale których prace wniosły istotny wkład w arabską awangardę i historię sztuki nowoczesnej XX wieku.

• Przeczytaj także
• Nadchodzący tydzień 23-29 grudnia 2024 r. w Paryżu: wyjścia za darmo lub po obniżonej cenie
• Co robić w Paryżu w grudniu 2024 roku? Odkryj wydarzenia tego miesiąca w Île-de-France
• Bezpłatne muzea i zabytki w tę niedzielę: miejsca do odwiedzenia w Paryżu 5 stycznia 2025 r.

XX wiek był fundamentalnym okresem w budowaniu arabskiej tożsamości. Sztuka towarzyszyła dekolonizacji i pomogła stworzyć własną tożsamość narodową i kulturową. Szkoły, salony, muzea i wymiana kulturalna umożliwiły również wielu artystom odnalezienie swojego głosu i zdobycie uznania dla ich sztuki.

Wystawa koncentruje się na karierach artystów wykształconych w lokalnych szkołach sztuk pięknych, które były postrzegane zarówno jako prestiżowe instytucje, jak i narzędzia kolonizacji kulturalnej i edukacyjnej, przed ich przybyciem do Paryża. Pokazuje, jak dla wielu z nich paryskie doświadczenie pomogło uwolnić się od kolonialnego ciężaru. Wystawa jest prezentowana na stronie w czterech częściach, w porządku chronologicznym.

Pierwszą z nich jest Nahda , arabski renesans kulturowy, na który wpływ miały kraje zachodnie i kolonialne. Nahda, symbolizowana przez prace egipskiego rzeźbiarza Mahmouda Mokhtara w Paryżu, uosabia zarówno dążenie do wolności i otwartości, jak i poszukiwanie tożsamości i arabskiego odrodzenia kulturowego w obliczu wpływów Zachodu na początku XX wieku. W tym okresie w krajach takich jak Egipt, Algieria i Maroko pojawił się"rdzenny artysta", pozostający pod wpływem francuskiego modelu Beaux-Arts, ale często ograniczający się do orientalistycznej reprezentacji własnej kultury.

Jednak artystom takim jak Philippe Mourani, Mohammed Racim i Mahmoud Saïd udało się wyrazić autentyczną wizję Orientu, wykraczającą poza zachodni pogląd. W tym okresie powstał również ruch intelektualny i antykolonialny, przejawiający się w rozwoju krytycznych czasopism, karykatury i prywatnych galerii, kwestionujących kolonialne stereotypy i potwierdzających własną tożsamość kulturową.

Następnie nadszedł czasniepodległości: sztuka abstrakcyjna i powrót do korzeni zachęciły artystów do odzyskania dziedzictwa i wolności artystycznej. Lata 1937-1956 były okresem transformacji i artystycznego buntu dla nowo niepodległych krajów arabskich (Liban, Syria, Egipt, Irak), w których artyści odrzucili orientalizm na rzecz awangardy.

Dzięki takim postaciom jak egipska grupa Art et Liberté i algierski artysta Baya, okres ten jest świadectwem poszukiwania artystycznej autentyczności i oporu wobec kolonializmu, łącząc sztukę, surrealizm i ruchy antykolonialne. Paryż odegrał kluczową rolę jako kosmopolityczne skrzyżowanie, pozwalając młodym arabskim artystom zanurzyć się w nurtachabstrakcji iawangardy, przyczyniając się w ten sposób do ewolucji arabskiej ekspresji artystycznej w kontekście postkolonialnym.

Okres dekolonizacji, przemocy i spraw politycznych miał wówczas duży wpływ na scenę artystyczną, a pragnienie emancypacji znalazło odzwierciedlenie w sztuce młodszych pokoleń. W latach 1956-1967, po uzyskaniu niepodległości przez Maroko, Tunezję iAlgierię, sztuka nowoczesna w krajach Afryki Północnej stała się zarówno środkiem walki z przemocą kolonialną, jak i narzędziem dyplomacji kulturalnej.

Napięcia związane z rewolucją algierską skłoniły francuskich artystów do wyrażenia solidarności z narodem algierskim, podczas gdy ruchy takie jak Szkoła Casablanki i grupa Aouchem wykorzystały sztukę do potępienia ucisku kolonialnego. Pomimo integracji arabskich artystów z francuskim krajobrazem kulturowym, zwłaszcza poprzez Biennale internationale des jeunes artistes de Paris, sprzeczności i dylematy tożsamości artystycznej na wygnaniu odzwierciedlają złożoność dekolonizacji i reperkusje wydarzeń politycznych, takich jak represje z 17 października 1961 r., na świat sztuki.

Wreszcie, odkrywamy artystów, którzy są zaangażowani w sprawę, wyrażając swoje poglądy na temat imigracji, głównych konfliktów międzynarodowych i wstrząsów politycznych. W latach 1967-1988 arabska sztuka i intelektualizm, głęboko naznaczone wojną sześciodniową i zwycięstwem Izraela, były częścią globalnego kontekstu walki o emancypację, z silną solidarnością dla sprawy palestyńskiej we Francji, echem ruchów z maja 68.

Artyści arabscy zmobilizowali sztukę jako środek oporu i ekspresji politycznej, zwłaszcza poprzez Salon de la Jeune Peinture w Paryżu i różne kolektywy, demonstrując witalność i wyzwania arabskiej kontrkultury w obliczu cenzury w ich krajach ojczystych. "Arabska apokalipsa" Etel Adnan stała się krzykiem przeciwko przemocy w regionie, antycypując okropności masakr, takich jak te w Sabra i Shatila. W tym samym czasie we Francji rozwijała się świadomość postkolonialna, krytykująca nierówności i przemoc doświadczaną przez społeczności imigrantów, podczas gdy inicjatywy muzealne miały na celu promowanie tych kultur w społeczeństwie francuskim.

Jest to podróż bogata w dzieła i historię, pozwalająca nam odkryć ważnych arabskich artystów, niesprawiedliwie zapomnianych twórców i wielką kartę w najnowszej historii. Wystawa do wielokrotnego oglądania w Musée d'Art Moderne w Paryżu!