Czy wiesz, że? To ostatni oryginalny kiosk na stacji metra typu B autorstwa Hectora Guimarda.

Czy wiesz, że? Hector Guimard, słynny architektsecesyjny, zaprojektował wejścia do paryskiego metra na początku XX wieku. Jego wkład jest godny uwagi ze względu na wykorzystanie prostych, masowo produkowanych materiałów, takich jak żeliwo na konstrukcję, kamień na podstawę, emaliowana lawa na panele i szkło na dachy. Co więcej, inspiracja naturą w jego projektach zerwała z ówczesną tradycją Haussmanna.

Kiosk Porte Dauphine jest jednym z dziesięciu zbudowanych w 1900 roku na liniach 1 i 2 paryskiego metra. Charakteryzuje się zaokrąglonym kształtem i odwróconym podwójnym szklanym dachem, wspartym na trzech filarach. Zamknięte wersje po bokach są również wykonane z emaliowanych paneli lawowych.

Hector Guimard był byłym studentem i nauczycielem w École nationale des arts décoratifs. W 1899 roku Compagnie du Métropolitain Parisien zorganizowała konkurs na projekt wejść do metra, w którym Hector Guimard nie wziął udziału. Jednak firma była rozczarowana wynikami i poprosiła go o zaprojektowanie wejść do paryskiego metra. Hector Guimard zaprojektował kilka pawilonów dla wejść do metra, w tym te na Place de la Bastille i Place de l'Étoile, a także otoczenie i aediculae dwóch typów: A (na leju o kwadratowym dnie) lub B (na leju o zaokrąglonym dnie).

Edykuły typu B charakteryzują się w szczególności emaliowanymi panelami z lawy tworzącymi ich obramowanie. Model B jest najbardziej znany, ma zaokrąglony kształt i dwuspadowy szklany dach wsparty na trzech filarach. Ogólny wygląd tej aediculi, a zwłaszcza jej szklany dach, przyniósł jej przydomek ważki. Hector Guimard zaprojektował również oryginalne wejścia na stacje Étoile i Bastille, małe pawilony z emaliowanymi panelami lawowymi obramowanymi żeliwnymi słupkami.

Projekt aediculi był wówczas kontrowersyjny, a niektórzy krytycy uznali go za zbyt ekstrawagancki i niepraktyczny. Guimardowi udało się jednak przekonać władze do użyteczności swojego projektu, podkreślając znaczenie piękna w przestrzeni publicznej.

• Przeczytaj także
• Czy wiesz, że? Castel Béranger to jeden z najbardziej charakterystycznych budynków secesyjnych w Paryżu.
• Nadchodzący tydzień 23-29 grudnia 2024 r. w Paryżu: wyjścia za darmo lub po obniżonej cenie
• Bezpłatne muzea i zabytki w tę niedzielę: miejsca do odwiedzenia w Paryżu 5 stycznia 2025 r.

Model B na stacji Porte Dauphine jest jedynym istniejącym do dziś przykładem. Został on odrestaurowany i wpisany na listę zabytków historycznych w październiku 1999 r. z okazji stulecia paryskiego metra. RATP odbudowało również model B kiosku, ale z otwartymi bokami, na stacji Châtelet (linia 1) na Place Sainte-Opportune. Podobny model istniał na stacji Gare de Lyon.

W tym czasie zainstalowano łącznie 167 wejść Guimard, podzielonych na dwie kategorie: 104 z zaokrąglonymi lub kwadratowymi dnami, portykami i balustradami z rozetami oraz 47 z kartuszami. Chociaż aediculae z markizami miały być najbardziej powszechne, w rzeczywistości najbardziej rozpowszechnione były otwarte obramienia, a aediculae ostatecznie stały się wyjątkiem.

W 1902 roku doszło do nieporozumienia finansowego między Hectorem Guimardem a CMP. Architekt poniósł koszty stworzenia żeliwnych modeli, które CMP uznało za wliczone w opłaty. Guimard domagał się zwrotu poniesionych kosztów, a spór dotyczył również własności artystycznej. Ugoda została ostatecznie osiągnięta w maju 1903 roku, z rekompensatą w zamian za zrzeczenie się praw autorskich.

W latach 1920-1960 połowa aediculae Guimarda została zdemontowana. W mieście pozostało jedynie 88, w tym trzy markizy na stacjach Porte Dauphine i Abbesses (typ A tworzący kopułę) oraz odbudowana markiza na Châtelet, a także 60 obramowań kandelabrów i 25 obramowań kartuszy. Osiemdziesiąt sześć z nich jest chronionych i wymienionych w dodatkowym wykazie zabytków. Niektóre wejścia do stacji, takie jak Franklin-Roosevelt po stronie Avenue Montaigne, zostały odnowione w bardziej powściągliwym stylu Art Deco, z latarniami Dervaux zaprojektowanymi w 1920 roku przez Adolphe'a Dervaux (1871-1945) i latarniami Val d'Osne.

Wejścia do metraHectora Guimarda są wyjątkowymi przykładami architektury secesyjnej z początku XX wieku. Jego prace zrywały z ówczesną tradycją haussmannowską, czerpiąc inspirację z natury i wykorzystując proste materiały. Dziś jego dzieła są klejnotami dla entuzjastów historii i architektury i stanowią integralną część historii paryskiego metra.