Op 6 en 7 september 1914, toen hetDuitse leger de rivier de Marne was overgestoken, vorderde deFranse generale staf 1.300 Parijse taxi's, vanwege een tekort aan treinen, om snel infanterieversterkingen naar het front te sturen en de vijandelijke doorbraak te stoppen. Dit stond bekendals de"Marne-taxi-affaire".
Sinds begin september vechten de Franse troepen aan het front, terwijl de vijand gevaarlijk dicht bij de hoofdstad komt en de overhand krijgt in de eerste weken van de Eerste Wereldoorlog. Onder dreiging van bombardementen verlaat de regering Parijs voor Bordeaux.
Op 5 september begon de eerste Slag om de Marne, ten noordoosten van de hoofdstad, die wel eens in handen van de Duitsers zou kunnen vallen als de Geallieerden zouden falen. Op de linkeroever van de rivier stonden de Franse en Britse legers tegenover de vijandelijke troepen, die in groten getale op de tegenoverliggende oever aanwezig waren. Aan het front, dat 300 kilometer lang was, stonden 900.000 Duitse soldaten tegenover een miljoen Franse en Britse soldaten en er werden vijf gevechten tegelijkertijd uitgevochten op het slagveld.
Maar de situatie was kritiek. Generaal Joseph Joffre, opperbevelhebber van het Franse leger, stelde op de avond van 5 september een dagorder op die op 6 september om 7.30 uur zou worden uitgevaardigd: "Nu er een strijd wordt gevoerd waarvan het lot van het land afhangt, is het belangrijk om iedereen eraan te herinneren dat dit niet langer het moment is om achterom te kijken. Alles moet in het werk gesteld worden om de vijand aan te vallen en terug te drijven. Een troep die niet meer kan oprukken, moet koste wat het kost de veroverde grond vasthouden en ter plekke sneuvelen in plaats van zich terug te trekken. In de huidige omstandigheden kan geen enkele mislukking getolereerd worden.
Geconfronteerd met de vastberaden houding van de generaal en met Duitse uhlans op slechts enkele tientallen kilometers van Parijs, hadden generaal Joseph Gallieni, de militaire gouverneur van Parijs, generaal Jean-Baptiste Clergerie en André Walewski, oprichter van de Compagnie française des automobiles de place, een briljant idee om het 7de Leger van generaal Maunoury, uiterst links van de geallieerde positie, te versterken tegen het 1ste Leger van de Duitse bevelhebber Alexandre Von Kluck.
Om snel Franse troepen te kunnen sturen om de troepen dicht bij het slagveld te versterken en een grote operatie uit te voeren om de Duitse voorhoedespelers in bedwang te houden en te vernietigen, besloot de Franse generale staf om Parijse taxi's te vorderen , omdat de spoorwegnetten rond Parijs ontoereikend, min of meer verzadigd en vaak ongeorganiseerd waren.
Het idee is in feite niet nieuw. Eind augustus 1914 werden er op initiatief vanintendant-generaal Burguet al autotaxi's ingezet om het verschanste kamp in Parijs te bevoorraden. Sindsdien beschikt generaal Gallieni over een permanente reserve van 150 taxi's die dag en nacht beschikbaar zijn en binnen enkele uren verdrievoudigd kunnen worden - de hoofdstad heeft eigenlijk 10.000 taxi's, maar er zijn al 7.000 chauffeurs gemobiliseerd voor de oorlog.
In de nacht van zondag 6 op maandag 7 september 1914 verzamelden 630 Parijse taxi's, voornamelijk Renault AG-1 Landaulets, zich op de binnenplaats van de Invalides. Elke taxi reed met een snelheid van 25 km/u en kon tot vijf mannen met bepakking vervoeren. Dit eerste konvooi reed naar Tremblay-Lès-Gonesse en Mesnil-Amelot voordat het Livry-Gargan en Sevran-Livry bereikte, terwijl een tweede konvooi van 700 voertuigen iets later op de dag de Invalides verliet voor Gagny.
Eenmaal op het verzamelpunt aangekomen, namen de taxi's 6.000 infanteristen van de 14de Brigade van de 7de Infanteriedivisie onder bevel van generaal Edgard de Trentinian aan boord. Op maandagavond 7 september landden de twee bataljons van het 104de R.I. bij Nanteuil-le-Haudoin in het departement Oise, op de voet gevolgd door de drie bataljons van het 103de R.I., die op 8 september bij zonsopgang landden bij Silly-le-Long, ten zuiden van Nanteuil-le-Haudoin.
Nadat de soldaten waren afgezet in de buurt van het Marne front, keerden de taxichauffeurs terug naar Parijs en de bedrijven kregen 70.102 francs van het Ministerie van Oorlog, dezelfde prijs die op de meter stond als voor normale ritten.
Hoewel de episode van de Taxis de la Marne niet beslissend was voor de Eerste Slag om de Marne, hielp het initiatief niettemin de opmars van vijandelijke troepen te stoppen en drukte het zijn stempel op de geschiedenis en op de geesten van de mensen, niet zozeer in militaire termen als wel in psychologische termen. Dankzij hun ongekende omvang en de inzet van de lokale bevolking werden de taxi's van de Marne een deel van de legende en werden ze al snel een symbool van solidariteit, eenheid en nationale vastberadenheid.
Verschillende taxi's uit de Marne zijn aangekocht om de herinnering aan deze legendarische gebeurtenis levend te houden: twee Renault G7's zijn te zien in het Musée de l'Armée in het Hôtel des Invalides en in het Musée de la Grande Guerre in Meaux.
Plaats
Hôtel national des Invalides
129 Rue de Grenelle
75007 Paris 7
