Universele tentoonstellingen zijn uitzonderlijke evenementen met een wereldwijd bereik, die een land de kans bieden om zijn macht, knowhow en rijkdom - zowel commercieel als cultureel - te tonen. Parijs was tussen 1855 en 1937 gastheer van verschillende van deze evenementen. Elk van deze wereldtentoonstellingen gaf aanleiding tot kunstwerken, nieuwe constructies en gebouwen, waarvan sommige er vandaag de dag nog steeds staan! Laten we eens kijken naar een aantal van deze bijzondere gebouwen.
Maar laten we eerst eens kijken naar de definities. De Universele Tentoonstellingen" werd opgericht om de technische en artistieke showcase van verschillende naties op het hoogtepunt van de Industriële Revolutie te presenteren ", legt het Ministerie van Cultuur uit. Deze evenementen stelden het grote publiek in staat om de allernieuwste technologische innovaties te zien, zoals de Singer naaimachine, de telefoon, de lift, het reuzenrad, het röntgenapparaat en zelfs Heinz Ketchup!
Deze wereldtentoonstellingen waren ook een voorwendsel om andere landen te domineren door te pronken met hun nationale genialiteit. De eerste wereldtentoonstelling werd in 1851 in Londen gehouden. Parijs was gastheer van zes van deze evenementen: in 1855, 1867, 1878, 1889, 1900 en 1937 (hoewel de laatste niet de officiële titel van Wereldtentoonstelling heeft).
Deze evenementen waren een kans om de hele wereld te verbluffen met spectaculaire gebouwen, installaties en creaties die een blijvende indruk zouden achterlaten. De overgrote meerderheid van deze bouwwerken werd ontmanteld zodra de tentoonstelling voorbij was... Maar sommige overleefden en zijn vandaag de dag nog steeds te zien.
Laten we onze tour door Parijs beginnen met de meest voor de hand liggende. De Eiffeltoren werd speciaal gemaakt voor de tentoonstelling van 1889. Hij was zo populair bij bezoekers dat het idee om hem te ontmantelen uiteindelijk werd opgegeven. Vandaag de dag is de Iron Lady het beroemdste symbool van Parijs!
De tentoonstelling van 1900 is de bekendste in Frankrijk, en met reden: ze was verantwoordelijk voor het ontstaan van het Petit en Grand Palais, de Pont Alexandre III, het Gare d'Orsay (dat in 1986 een museum werd), de loopbrug Debilly, het Gare des Invalides en het kleine Vrijheidsbeeld, nu te zien in het Musée d'Orsay...
Maar ook La Ruche, een kunstenaarsatelier in het 15e arrondissement, en dekerk Notre-Dame du Travail in het 14e arrondissement. 1900 heeft het aangezicht van de hoofdstad dus ingrijpend veranderd!
Onder de minder bekende werken, die we te danken hebben aan de wereldtentoonstellingen, bevinden zich enkele schatten... En een paar verrassingen! Wist je dat? Het theater Gaîté Montparnasse, in het 14e arrondissement, werd gebouwd voor de tentoonstelling van 1867. En het is niet het enige grote gebouw dat voor een tentoonstelling is gebouwd.
We hebben het al gehad over het Petit en Grand Palais, dus laten we het nu hebben over het Palais de Tokyo, het Musée d'Art Moderne, het Palais de Chaillot, het Palais de la Découverte en de ingang van het Trocadéro aquarium. Al deze kunst- en cultuurlocaties werden gebouwd voor de tentoonstelling van 1937, de laatste grote tentoonstelling in zijn soort die in Parijs werd gehouden.
Onder de overlevenden van deze evenementen is een sculptuur van een kudde herten (1889), nu te zien in de Luxemburgse Tuinen. We kunnen ook een bronzen beeld van Karel de Grote (1878) bewonderen, dat op het voorplein van de Notre Dame de Paris staat, beelden die in 1855 voor het Palais de l'Industrie werden gemaakt en nu in het Parc de Saint-Cloud staan, en decoratieve beelden van de tentoonstelling in 1878, die nu in het Musée d'Orsay staan.
Tot slot zijn er drie verrassende herinneringen aan de wereldtentoonstellingen van 1867 en 1878. Tijdens het tweede evenement in Frankrijk werd een Russisch dorp gebouwd op de Champ-de-Mars. Vier paviljoens, bekend als de Isbas Russes en gelegen in het 16e arrondissement, zijn bewaard gebleven.
Nog tragischer en ontroerender is het graf van Nonaka Motoske, op de begraafplaats Père-Lachaise. Deze dichter maakte deel uit van de Japanse delegatie naar de tentoonstelling in 1867. Hij stierf bij zijn aankomst in Parijs. Er werd een eerbetoon aan hem gebracht en de kunstenaar werd begraven op het Parijse kerkhof en werd zo een symbool voor de vele ambachtslieden die lange, vermoeiende reizen maakten om hun land te vertegenwoordigen op deze evenementen.
We eindigen met de Cité fleurie in het 13e arrondissement. Deze huisjes werden gebouwd door de materialen te recyclen die werden gebruikt voor het voedselpaviljoen na de tentoonstelling van 1878. Een deel van de Cité staat sinds 1994 op de monumentenlijst.
Er wacht je een prachtige wandeling in Parijs in de voetsporen van deze bijzondere bouwwerken!
